Küfrə gedən yol: TƏKƏBBÜR

Bir çoxlarının düşündüyünün əksinə olaraq insanı küfrə sövq edən əsas səbəb təkcə bilgisizlik və ya cəhalət deyil, həm də təkəbbürdür. Təkəbbür insanı küfr bataqlığına sürükləyən ən əsas səbəblərdən biridir. Bunu hardan öyrənirik?

Çünki Quran bizə bunu deyir. Diqqət edin.
Şeytan Allaha qarşı üsyan etdi və kafirlərdən oldu. Halbuki Şeytan bilgisiz biri deyildi, cahil də deyildi, Allahın varlığını bilirdi, hətta uzun illər Allaha ibadətlə məşğul olmuşdu. Lakin sonda küfrə düşdü.
Bəs səbəb nəydi?
Yüksək təkəbbür və özünübəyənmə. Özünü başqasından üstün görməsi.
Bu gün biz əksər ateist alimlərin timsalında məhz bunun şahidi oluruq. Sırf Allahın varlığını inkar etmək üçün onların ağzından hər cür bəhanələr və yalanlar, gülünc iddialar eşidə bilərsiz. Məgər bu insanlar bilgisizdirmi? Xeyr.
Lakin onları kafir edən səbəb bilgisizlik və cəhalət yox, öz təkəbbürləridir. Eynən şeytanın etdiyi kimi.

Şeytanın əqidədaşı olan bu ateist alimlər və onların neo-ateist tərəfdarları özlərini o qədər ağıllı, intellektual hesab edirlər ki, Allaha inanan insanları geridə qalmış, primitiv, xurafatçı görürlər. İlahi varlığa və ya hansısa dinə inanan kəsləri doqmatik, dəlil və sübutun dəstəkləmədiyi bir şeyə inanan xurafatçılar hesab edirlər. Və öz mövqelərini daha da ağırlaşdırmaq üçün iddialarına bir qədər istehza da əlavə etməyi unutmurlar.

Lakin işin ən qəribə tərəfi budur ki, bu ateistlər, hətta aqnostiklər özləri də elə batil şeylərə inanırlar ki, bu inanc da onların standartlarına görə doqma hesab edilə bilər, çünki bu inancların da hələ ki, elmi yollar ilə hər hansı bir sübutu yoxdur.
Burada bəzi misalları qeyd etmək istəyirəm:

Lawrence Krauss və onun kimi bir çox təbii elmlər üzrə alimlər inanırlar ki, kainat öz-özünə heçlikdən yaranıb. Türkiyəli ateist alim Cəlal Şengör də kainatın təsadüfən yarana biləcəyinə inanır.

Craig Venter və onun bənzərləri inanırlar ki, laborotoriyada cansız maddələrdən canlı həyat yaratmaq mümkündür. Baxmayaraq ki, bu günə qədər belə bir canlı varlıq yaratmaq mümkün olmayıb, bu, onlara bunun mümkünlüyünə inanmağa mane olmur.

Tanınmış ateist bioloq Lewis Wolpert isə xristian teoloq Dr.Craiglə debatlarından birində Yaradanı inkar edərək kainatı super komputerin yarada biləcəyi kimi gülünc ifadələr səsləndirir.

Amerikalı araşdırmaçı jurnalist Ben Steinlə müsahibəsi zamanı ateist bioloq Richard Dawkins açıq-aşkar etiraf edir ki, biokimya və molekulyar biologiyanın detallarını incələdiyinizdə, orda bir Dizaynerin imzasını görə bilərsiz. Yəni bunu deyərkən əslində Dawkins dolayı yolla Ali Şüura sahib bir Yaradan qüvvənin, Dizaynerin  mövcud olduğunu etiraf edir. Amma sonra o boyda dünya şöhrətli alim nə desə yaxşıdı? Deyir ki, yer üzündəki canlı həyatı Allah yox, bəlkə də yadplanetlilər yaradıb. Yəni Dawkins qətiyyətlə ilahi varlığın mövcudluğunu inkar etmək üçün Yer üzündəki həyatın ayrı planetlərdəki daha intelektual varlıqlar tərəfindən əkilməsi ehtimalını mümkün hesab edir, bu ehtimalın zəif olduğunu desə də bunun mümkün olduğuna inanır. Halbuki yadplanetlilərin varlığına dair heç bir real elmi fakt tapılmayıb. Nə vaxtsa, tapılsa belə bu yenə də Allahın yox olduğu mənasına gəlməz. Çünki o zaman ortaya belə sual çıxacaq ki, “bəs yadplanetliləri kim yaradıb?”. Qısaca desək, Dawkins burda “kim olursa-olsun, bircə Allah olmasın” düşüncəsi ilə elmi əsası olmayan və sadəcə fərziyyələr üzərində qurulmuş inkarçı bir mövqe tutur.

Bu gün dünyanın ən zəki alimlərindən biri ateist Stephen Hawking sayılır. Stephen Hawking və ona uyanlar inanırlar ki, kainatda heç bir şey olmasa da cazibə qüvvəsi özü-özünü heç bir şeydən yarada bilər, belə bir şey mümkündür. Deməli, Stephen Hawking daha əvvəlki kitablarında Allahın var olub olmaması sualını cavabsız buraxırdı. Lakin “The Grand Design” kitabında bu suala konkret bir cavab vermək qərarına gəlir və görün nə cavab verir:

“Because there is a law like gravity, the universe can and will create itself from nothing.”

Tərcüməsi: “Cazibə kimi qanun mövcud olduğu üçün kainat özünü heçnədən yarada bilər və yaradacaq.”

İndi siz təsəvvür edin ki, belə böyük bir alimdən bu qədər absurd, bu qədər gülünc, bu qədər safsata olan bir cümlə çıxa bilər. Özünüz cümlənin üzərində düşünün. Bu alim deyir ki, “kainat özünü heçnədən yarada bilər”. Nə üçün? “Çünki cazibə kimi bir qanun vardır.” Əgər cazibə kimi bir qanun varsa deməli burada “heçnə” sözü mənasız olur. Əgər bir şey mövcud deyilsə, o zaman cazibə qanunu da yoxdur, kainat da yoxdur. Belə çıxır ki, kainat həm yaradıcı olur, həm də yaradılan. Bu söz əslində birinin belə deməyinə bənzəyir: “Mənim anam özü özünü doğub.” Bu qədər absurd bir fikir dünyanın ən zəki və ən daha bir beyindən çıxır. Nə üçün? Çünki bunun adı küfrdür. Bu əlil, fiziki qüsurlu fizika alimi yaradılışın əzəmətini, möhtəşəmliyini görsə də təkəbbür səbəbindən öz dəhasını, zəkasını daha üstün bilir və böyüklənir, boyun uzadır, bu möhtəşəmlik qarşısında həqiqi mənada boyun əymək istəmir.

Bu bilim adamlarının bir çoxu inanır ki, təbii elmlər kainatda baş verən və bizə fövqəl-təbii olaraq görünən hər bir şeyi izah etməyə qadirdir. Bu inanc da heç bir elmi sübuta dayanmır, lakin təbii elmlərin qüdrətinə inanmaqdan başqa bir şey deyildir.

Bu misalları artırmaq olar. Lakin burada görülməsi lazım olan tərəf budur ki, elmi yollar ilə sübut olunmamış, empirik sınaqlardan keçməmiş bir şeyə inanmaq əgər insanın xurafatçı, primitiv olmasını tələb edirsə o zaman müasir dövrümüzün ateist bilim adamlarına da bu primitivliyin, xurafatçılığın çox yaxşı bir payı düşür.

Mən niyə inanıram?

Mən inanıram, sorğulayaraq inanıram, elmi faktları dəlil gətirərək inanıram, düşünərək inanıram.Həyatın bir təsadüf əsəri olmadığına, ateizmin və deizmin boş bir şey olduğuna, ağıl və iradə sahibi olan insanın məqsədsiz, başıboş buraxılmayacağına inanıram.

İnanıram ki, Kainat, makro, meqo və mikroaləm təsadüflər nəticəsində yaranmayıb. Canlı aləmin ağılsız və şüursuz atomlardan, molekullardan məqsədsiz, plansız və kortəbii şəkildə öz-özünə yaranmadığına, atomların yaradıcı qüvvə olmadığına inanıram. Çünki, heç bir atom və molekul seçim etmək gücünə malik deyil, yaradıcı gücünə malik deyil, plansız yaratma gücünə malik deyil, özbaşına düşünmək, fikirləşmək, plan qurmaq, başqa molekullarla birləşib insanın və digər canlıların işinə yarayacaq ağıllı dizayn, yaradılış gerçəkləşdirmək gücünə malik deyil. Hüceyrənin mürəkkəb quruluşu bizə bir dizaynerin sənətini, bu sənətə xas sənətkarın varlığından xəbər verir. Bu cür mükəmməl hüceyrəni, onun orqonoidlərini: robosomları, lozisomları, mitoxondriləri, holci kompleksini, nüvəsini, sitoplazmasını, plazmatik membranını və onların hissələrinin hissələrini heç bir molekul özbaşına yarada bilməz.

Adicə bir misal: məsələn, tutaq ki hüceyrənin mürəkkəb üzvi tərkib hissəsindən biri olan zülalları (proteinləri) sintez etmək lazımdır. Və biz bu zülalı almaq üçün şüurlu şəkildə, məqsəd və plana uyğun olaraq sintez planını qururuq, yəni fikirləşirik!

Məsələn ən sadə üsulu seçirik və bu sintezi reallaşdırmaq üçün biz məlumatlanmalıyıq. Məlumat almalıyıq ki, zülallar beta, qamma aminturşularından deyil məhz alfa-aminturşularından əmələ gəlmişdir. (Gördüyümüz kimi bizə məlumat, analiz etmək lazım oldusa, o zaman ağılsız atomlar və molekullar bu məlumatı, yəni zülalların beta deyil, qamma deyil, məhz alfa-aminturşularından əmələ gələ biləcəyini hardan bilir və analiz edirlər?)

Bu və digər məlumatı aldıqdan sonra biz zülalın sintez planını tərtib edirik. Məsələn, zülal sintez etmək üçün əvvəlcə aminturşunu, özüdə alfa-aminturşunu almalıyıq. Bunun üçün ən sadə aminturşu olan qlisini (aminsirkə turşusu) götürək. Həmin aminturşunu laboratoriya şəraitində hamının bildiyi aşağıdakı sadə sxemlərlə ala bilərik:

1. Əvvəlcə metanoldan sintez edə bilərik (oksisintez üsulu):

CH3OH+CO—–> CH3COOH

2. Alınan sirkə turşusuna xlorla təsir edərik:

CH3COOH +Cl2—–> CH2ClCOOH+HCl

3. Sonra alınan xlorsirkə turşusuna ammonyakla təsir edərik:

CH2ClCOOH+NH3——> CH2NH2COOH+HCl

4. Nəhayət ən sadə aminturşu olan qlisini laboratoriya şəraitində üç mərhələdə sintez edə bilərik. Lakin bununla iş bitmir. Biz həmin aminturşudan zülal almalıyıq.

Bəs zülalı necə, sintez edə bilərikmi?

Xeyr, əsla sintez edə bilməyəcəyik. Çünki zülalı almaq üçün bizə 20 müxtəlif alfa-aminturşuları lazımdır. Biz isə sadəcə birini və ən sadəsini sintez edə bilərik, özüdə onun sintezinə xeyli vaxtımız gedəcək. Deməli yerdə qalan 19 aminturşusu da sintez olunmalıdır. Onlarda alınandan sonra həmin aminturşular məsələn, lizin, triptofan, qlütamin turşusu, alfa-alanin və digər aminturşular kortəbii deyil, dəqiq ardıcıllıqla birləşməlidirlər ki, hüceyrənin ən sadə zülal makromolekulunu əmələ gətirə bilsinlər. Bunun üçün həmin aminturşular:

nA———>zülal+(n-1)H2O tənliyi üzrə polikodensləşməlidir. (Burada n-aminturşuların mol sayı, “A” aminturşu sözünün baş hərfidir.

Laboratoriya şəraitində isə yalnız və yalnız həmin aminturşulardan polipeptidlər ala bilərik. Zülal almaq üçün isə bizə illər lazım olacaq (laboratoriya şəraitində alınan insulin zülalı alimlərə uzun zaman müddətinə başa gəldi, halbuki insulin mədə altı vəzi hüceyrələrində çox qısa müddətdə sintez edilir)

GÖRDÜYÜMÜZ KİMİ MƏQSƏDLİ VƏ PLANLI ŞƏKİLDƏ ƏN SADƏ AMİNTURŞUNU SİNTEZ ETMƏK BELƏ XEYLİ VAXTA BAŞA GƏLDİ VƏ BİZ LABORATORİYA ŞƏRAİTİNDƏ QISA MÜDDƏTDƏ ZÜLALI SİNTEZ EDƏ BİLMİRİKSƏ, AĞILSIZ VƏ ŞÜURSUZ ATOMLAR, MOLEKULLAR BU SİNTEZİ NECƏ BACARDI. HANSIKİ, ATOM VƏ MOLEKULLARIN AĞLI, ŞÜURU, FİKİRLƏŞMƏK, NƏTİCƏ ÇIXARMAQ VƏ ANALİZ ETMƏK QABİLYƏTİ YOXDUR. BU QABİLYƏTLƏRƏ SAHİB OLMAYAN MOLEKULLAR KORTƏBİİ ŞƏKİLDƏ BU CÜR MÜKƏMMƏL YARADILIŞI NECƏ GERÇƏKLƏŞDİRDİ???

Biri bizə: “ağılsız atomlar birləşərək öz-özünə toxuma və orqanlar yaradıb”-desə, biz həmin adama axmaq və ya şizofren kimi baxarıq.

Gəlin düşünək, bütün bunlara nəzərən ağılsız atomlara yaradıcı qüvvə kimi baxmaq axmaqlıq və savadsızlıq deyilmi???

MƏN İNANIRAM, islamın haqq din olduğuna, Hz Muhammədin (s.a.v) onun qulu və elçisi olduğuna inanıram. 40 yaşına qədər yalan danışmayan, heç bir yazma-oxuma bilməyən Allah Rəsulunun, dar düşüncəli ateistlərin iddia etdiyi kimi 40 yaşından sonra özündən Qurani-Kərim kimi kainat kitabını yazmadığına inanıram. Quranın Allah kəlamı olduğuna inanıram. Çünki, Quranın Allah kəlamı olduğunu sübut edən neçə-neçə dəlillər vardır.

Mən inanıram, axirətin varlığına inanıram. Yaradılışın yalnız dünya həyatından ibarət olmadığına inanıram. Doqquz aylıq dünyadan (ana bətni) bu dünyaya gəldikdən sonra bu dünyanın varlığını hiss etdiyimiz kimi, öldükdən sonra da axirəti hiss edəcəyimizə inanıram.

Miyonlarla insanların qanını içən “Lenin,” “Stalin,” “Hitler,” “Mao,” “Pol-Pot,” və s kimi ateist-dinsizlərin cəzasız qalmayacağına, Allahın “ƏDALƏT” isminin axirətdədə təcəlli edəcəyinə, axirətdə ədalətsizliyin bərpa olacağına, zərrə qədər də olsun günah və savab işləyənlərin qarşılığının veriləcəyinə inanıram.

İNANIRAM…..

4500 illik antik Ebla tabletləri

Suriyada tapılmış 4500 illik antik Ebla tabletlərində Quranda adı keçən bir sıra peyğəmbərlərin də adı var:

ABSURD ATEİZM VƏ TƏKAMÜL NƏZƏRİYYƏSİ:(Elmi, fəlsəfi, dini yazı)

(Əziz və hörmətli oxucu! Növbəti yazımızda, öz-özünə əmələgəlmənin və təkamülün yaradıcı olmayan gücündən bəhs edəcəyik. Odur ki, sözü “FƏLSƏFƏYƏ” verərək sizi intizarda saxlamayaq. Yazı uzun olsada, sona qədər oxuyan hər kəsə əvvəlcədən minnətdarlığımızı bildiririk. Ümidvarıq ki, yazını oxuduqca, ateizmin və onun kökündə dayanan və ateizmin əsas dayağını, ayaqda saxlayan sütununu təşkil edən “TƏKAMÜL NƏZƏRİYYƏSİNİN” qeyri-elmi və absurd olduğuna şahid olacaqsınız!)

VARLIQ ÖZ-ÖZÜNƏ ƏMƏLƏ GƏLƏ BİLƏRMİ?
Varlıq haqqında mövcud mülahizələrdən biri də onun öz-özünə əmələ gəlməsi (inkişafı) nəticəsində indiki hala düşməsidir. “ÖZ-ÖZÜNƏ VARDIR” demək, materiyanın özünün özünü yaratması deməkdir. Bu iddianı irəli sürənlərin məqsədi əslində Allahı inkar etmək, əvəzində materiyanı əzəli və əbədi olduğunu qəbul etməkdir.
Bir şeyin əzəli olmasını iddia etmək onun həmişə var olduğunu təsdiq etmək deməkdir, bu isə nə məntiqə, nə də elmi nailiyyətlərə qətiyyən uyğun gəlmir. Əvvəla bunu nəzərdən qaçırmamaq lazımdır ki, əgər BİR ŞEY ÖZ-ÖZÜNƏ ƏMƏLƏ GƏLMİŞDİRSƏ, DEMƏK O, ƏVVƏLCƏ OLMAMIŞDIR. ƏVVƏLCƏ OLMAMIŞDIRSA, O ZAMAN SONRADAN OLMUŞDUR. ƏGƏR MATERİYA SONRADAN OLMUŞDURSA, DEMƏK ƏVVƏLCƏ YOX İMİŞ. ELƏ İSƏ, YERLİ-DİBLİ YOX OLAN BİR ŞEY SONRADAN ÖZ-ÖZÜNƏ ƏMƏLƏ GƏLƏ BİLƏRMİ? AXI BƏRİ BAŞDAN DEYİRİK Kİ, MADDƏ YOXDUR!
Fikrimizi daha sadə misalla təkrar edək: təsəvvür edək ki, masa adlı bir şey yoxdur. Masa adlı bir şey yoxdursa, deməli bu haqda anlayış da yoxdur. Başqa sözlə, masa olmadığına görə, nə onun haqqında təsəvvür, nə də belə bir söz də yerli-dibli yoxdur. Yox, əgər vardırsa, demək nə zamansa var olmuşdur, daha doğrusu, sonradan olmuşdur. Sonradan olmuşdursa, deməli nə əzəlidir, nə də əbədidir.

MATERİYA BİR-BİRİNƏ HAKİM, HƏM DƏ MƏHKUM OLA BİLƏRMİ?
Hər varlıq atomlardan təşkil olunmuşdur. Adi gözlə görünməyən bu kiçik varlıqlar kainatdakı cazibədən faydalanaraq bir-birləri ətrafında dayanmadan fırlanır, bir-birlərinə birləşir, bu birləşmə ilə də böyük varlıqlar əmələ gətirməyə çalışırlar.
Bütün vücudlar baş-başa verərək bir qübbə meydana gətirən daşlar kimi bir-birinə söykənən atomların təşkil etdiyi üzvlərdən meydana gəlmişdir. Əgər Allahın varlığını qəbul etməsək, o zaman üzvləri təşkil edən atomların həm əmr edən, həm də əmrə itaət edən, başqa sözlə, həm hakim, həm də məhkum vəziyyətində olduqlarını qəbul etməmiz lazım gələcəkdir. Bu ona bənzəyər ki, bir atom digərinə gəl, yanında durum, baş-başa verək, sən belə dayan, mən də keçib o tərəfdə dayanım, filan varlığı meydana çıxaraq deyir. Belə bir şeyi nəinki təsəvvür etmək, hətta düşünmək belə ağılsızlıq olar. Yaxud, eyni sözləri başqa bir atom deməlidir. Onlardan hansı dil açıb bu sözləri desə, o birilər ona tabe olmalıdır. Bir-birinə bənzər və bir-birinin eyni olan şeylər yenə də bir-birinin ya hakimi, ya da məhkumu olar. Eyni zamanda da hər bir atom kainatdakı bütün tarazlıqlara, qanunlara və şərtlərə uyğun olaraq istədikləri üzvü, istədikləri canlını meydana gətirə biləcək qədər sonsuz elmə, iradəyə və əhatəyə sahib olmalıdır.
Bu vəziyyətdə, əgər, Allahın(c.c) elmi, iradəsi və qüdrəti inkar edilib, bir-birinin eyni və bənzər şeylərin həm hakim, həm də məhkum ola biləcəyi qəbul edilsə belə, hər zərrəyə ağıl düha vermək lazım gələcəkdir. Bu isə Cənab-i Haqqa(c.c) layiq görülməyib, Ona verilməyən qüdrət, iradə, elm və hikmətin bu şüursuz, ruhsuz və cansız atomlara layiq görülməsi deməkdir. Belə bir cəfəngiyyat, əlbəttə, iradə, elm və şüurdan məhrum ağılsızlara layiq bir iddiadır.
Barmağınızın ucuna baxın. Oradakı başbaşa vermiş milyardlarla atom, bir növ qübbəni meydana gətirən daşlar kimidir. Barmağı təşkil edən sümük, dırnaq, qan damarları, sinirlər və s. hamısı atomların birləşməsilə meydana gəlmişdir. Eyni zamanda, qəlbinizdəki və beyninizdəki bir qisim atomlar müstəsna olmaqla (onlar da molekul halında dəyişir) BƏDƏNİMİZ DƏYİŞİLİR. Bütün insanlar hər an dəyişməkdədirlər. Beləliklə, bu dəyişmə prosesi ilə insan hər üç-dörd ildən bir tamamilə başqa bir bədənə sahib olur. Lakin, bu prosesində, bədən üzvlərimizi təşkil edən atomlar, müxtəlif yollarla ayrılıb yerlərini yeni gələnlərə təhvil verərkən, çox həssas bir hesab və plana uyğun olaraq hərəkət edirlər. Belə ki, qulağımız və ya bir başqa üzvümüz heç bir zaman nə kiçilir, nə də böyüyür. Gözlərinizin rəngi, çənənizin şəkli, qaşlarınızın qövsü də DƏYİŞMƏZ QALIR. Bəzi xəstəliklərin, qəzaların nəticəsində əmələ gələn dəyişikliklər müstəsna olmaqla vücudumuzda heç bir köklü DƏYİŞMƏ ƏMƏLƏ GƏLMİR.
Beləliklə, vücudumuz müntəzəm olaraq DƏYİŞMƏKDƏ OLSA DA, BU DƏYİŞİKLİK HEÇ VAXT ŞƏKİL, FORMA DƏYİŞİKLİYİ İLƏ NƏTİCƏLƏNMİR. İndi ki, bu inkar edilməz faktır, o zaman insanın bir zamanlar meymun olduğunu (meymunla ortaq atadan gəldiyini), sonra təkamül edərək indiki şəkli aldığını iddia edənlər nəyə əsaslanırlar?

TƏKAMÜL NƏDİR?
Təkamül sadədən mürəkkəbə, bəsitdən mükəmmələ doğru inkişaf edərək dəyişmək deməkdir. Bu nəzəriyyə təqribən iki əsr əvvəl Avropada meydana çıxmışdır. Bu nəzəriyyənin ən tanınmış nümayəndələri ingilis təbiətşünası Çarlz Darvin və alman filosofu Fridrix Engelsdir. Darvinizm adlanan bu nəzəriyyəyə görə ən başlanğıcda təkhüceyrəli olaraq bilinən canlı orqanizm sonradan çoxhüceyrəliyə çevrilmiş, sonra daha da inkişaf edərək suda yaşayana, sonra suda-quruda yaşayana, ondan sonra quruda yaşayana çevrilmişdir. Tədricən sürünən növdən məməliyə çevrilmiş, ağacdan-ağaca, daha sonra meymunabənzər növə çevrilmiş, ondan sonra da əmək prosesi onu insana çevirmişdir.
Əslində Darvinizm nəzəriyyəsi çoxdan, təqribən əlli il əvvəl NÖVÜN DƏYİŞMƏZLİYİ QANUNUNUN kəşf edilməsi ilə tam iflasa uğradı. Buna qədər də növün dəyişməzliyi məlum idi. Ən qədim zamanlardan hamı bilirdi ki, hər hansı bir ağaca vurulan calaq ağacın növünü müvəqqəti olaraq dəyişir, lakin onun nəslini davam etdirə bilmir. Məsələn, alma ağacına armud calaq etməklə yeni keyfiyyətdə armud almaq olur, lakin bu yeni keyfiyyətli armud növü nəslini davam etdirərkən yenə də əvvəlki şəklinə, almaya qayıdır. Atla ulağın cütləşməsindən qatır doğulur, lakin qatır öz növünü davam etdirə bilmir və s.
Yuxarıdakı fikirlərin heç birinin elmi izahı mümkün olmadığı kimi, onlar heç bir məntiqlə də izah edilə bilməzlər. Ən nəhayət, növün dəyişməzliyi qanununun kəşfi də bir növün başqa növə çevrilməsinin mümkünlüyünü rədd edir. İndiyədək heç bir ağac calaq nəticəsində növünü dəyişə bilməmişdir. Heç vaxt meymun insana çevrilməmişdir. Bunu genetika elmi də təsdiq edir.
Növü yaradıcı olaraq qəbul edən nəzəriyyənin tərəfdarlarına inansaq, o zaman qəbul etməliyik ki, kainatda olan hər bir növ özünü yaradır. Yəni belə deyək ki, almanı ona məxsus olan qanunlar, armudu da armuda məxsus olan qanunlar yaradır. Qarpızın yaranmasında bir qrup qanunlar, qovunun yaranmasında başqa qrup qanunlar iştirak edirlər. Belə olduqda hər bir meyvə, tərəvəz özü öz rəngini, dadını, böyüklüyünü, inkişaf yolunu və s üçün lazım olan yüzlərlə kimyəvi, bioloji, fiziki, riyazi qanunları özündə yaratmalıdır ki, bu qanunları işə salıb məqsədinə çatsın. Gəlin, bunlar üzərində düşünək.
1) BELƏ BİR TƏKAMÜLÜN (İNKİŞAFIN) BAŞ VERMƏSİNDƏ AĞIL VƏ ŞÜUR ROL OYNAMALIDIR;
2) YAXUD BELƏ BİR TƏKAMÜLÜN (İNKİŞAFIN) BAŞ VERMƏSİNƏ EHTİYAC OLMALIDIR;
3) NƏHAYƏT, BELƏ BİR TƏKAMÜLÜN (İNKİŞAFIN) BAŞ VERMƏSİNƏ ZƏRURƏT OLMALIDIR.

MADDƏDƏ AĞIL VƏ ŞÜURUN VARLIĞI MÜMKÜNDÜRMÜ?
Bir növün təkamül edərək (inkişaf edərək) başqa növə çevrilməsində ağıl və şüurun rolunu bəri başdan bir kənara qoymaq deməkdir, çünki heç bir mikroorqanizmdə ona məxsus şüur və ağıldan söz gedə bilməz. Maddəni təşkil edən zərrəciklərdə, yaxud təkhüceyrəlilərdə şüur, ağıl olsaydı, onlar təkhüceyrəli bəsit olmağın “qüsur” və “nöqsanını” dərk edib çoxdan cüthüceyrəli olmaq qərarına gələrdilər və bu gün YER ÜZƏRİNDƏ BİR DƏNƏ DƏ OLSUN TƏKHÜCEYRƏLİ KİMİ BƏSİT VARLIĞA RAST GƏLİNMƏZDİ.

TƏKAMÜL EHTİYACA GÖRƏ BAŞ VERƏ BİLƏRMİ?
Hansı ehtiyac balıqkimiləri suda-quruda yaşayana, yaxud hansı ehtiyac meymunu insana çevirmişdir? Əgər ehtiyac bir növdən başqasına çevirirsə, o zaman nə üçün ilan sürünməkdən bezib uçmaq ehtiyacı hiss etməyib? Nə üçün daim yırtıcı heyvanların təqibindən təngə gəlmiş dovşan öz ayaqlarını heç olmazsa bir metrədək uzada bilməmişdir? Nə üçün eşşək daha ləyaqətli olan at növünə keçmək barədə düşünmür? Nə üçün digər meymunlar daha mükəmməl varlıq olan insana çevrilmək istəmirlər? Məgər onların buna heç ehtiyacı yoxdur?
Bu mövzuda daha başqa bir sual: əgər varlıqların təkamül edərək dəyişməsi ehtiyacdan irəli gəlmişdirsə, o zaman bu ehtiyac nə üçün sonra dayanmışdır? Məsələn, deyək ki, balıq suda-quruda yaşayana, sonra sürünənə, sonra dördayaqlıya, sonra ikiayaqlıya çevrilmişdir. Bəs nə üçün indi dördayaqlılar cütayaqlıya çevrilmək ehtiyacı hiss etmir? Yaxud, insan həmişə quşa həsəd aparmış, uçmaq istəmişdir. O zaman onun bu ehtiyacına görə nə üçün onun qanadları çıxmamışdır?
Digər tərəfdən, əgər təkamülün ehtiyaca görə baş verdiyini qəbul etməli olsaq, o zaman qanunların da ehtiyaca görə dəyişməsini qəbul etməliyik. Axı heç bir hadisə ona aid qanunlar olmadan meydana çıxa bilməz! Halbuki, qanunlar dəyişməzdir və onları heç bir ehtiyac dəyişə bilməz. DEMƏLİ, TƏKAMÜLÜN EHTİYACA GÖRƏ DƏYİŞMƏSİ MÜLAHİZƏSİNİ DƏ QƏBUL ETMƏK MÜMKÜN DEYİLDİR.

TƏKAMÜL ZƏRURƏTƏ GÖRƏ BAŞ VERƏ BİLƏRMİ?
Əgər insan zərurətə görə, əmək prosesində meymundan insana çevrilmişdirsə, nə üçün digər meymunlar bu zərurəti hiss etmirlər? (Darvinə görə insan meymundan yaranmışdır. Lakin sonradan təkamülçülər və təkamüldən öz xeyrinə istifadə edən ateistlər, vəziyyətdən çıxış yolunu tapmaq üçün bu iddiaya düzəlişlər edərək “ortaq ata” iddiasını ortaya atdılar) Yaxud, insanın ən çox istifadə etdiyi bədən orqanları onun əlləri, ayaqları, barmaqları, dodaqları, qulaqlarıdır. Əgər zərurət onların inkişafına səbəb olursa, nə üçün barmaqlarımız uzanıb bir-iki metr olmur? Dodaqlarımız uzanmır, ayaqlarımız yoğunlamır və böyümür? Halbuki, bu zərurətdir, dırnaqlarımız, saçlarımız bizim iradəmizdən asılı olmayaraq uzanır. Dırnaqlarımıza “uzanma!” əmrini verib onları tutmaq əziyyətindən niyə qurtara bilmirik?

İNSAN VƏ HEYVANLARIN QURULUŞ FƏRQLİLİKLƏRİ. GENETİKA ELMİ TƏKAMÜLÜ RƏDD EDİR.
Allah, insanı və digər məxluqları bir-birindən fərlqənəcək, seçiləcək xüsusiyyətlərlə yaratmışdır. Bu fərqli xüsusiyyətlər özü Yaradanı inkar edənlərə bir cavabdır. Xüsusən də insanlarda və heyvanlarda olan irsən keçən xassələr. Məsələn, doğulan hər insanda onun valideynlərindən keçən oxşarlıqlar vardır. Hər bir insanın qaşı, gözü, burnu, yerişi, səsi onun valideynlərindən birininkinə, baba-nənəsinin, əmi-dayısının, xala-bibisininkinə bənzəyir. Bu zahiri oxşarlıqlarla yanaşı, bir də mənəvi oxşarlıqlar da olur ki, biz buna xasiyyət deyirik.
Xarakteristik quruluş və xüsusiyyətlərin nəsildən nəslə miras olaraq keçməsi vücudu təşkil edən hüceyrələrdəki xromosomlar və genlər vasitəsilə olur. İnsanla heyvanların genetik quruluşu fərqlidir və hər birinin öz sabit sayı vardır. Məsələyə sadəcə bu baxımdan, yəni varislik (genetik) baxımdan yanaşılsa, heç bir heyvan heç bir zaman çevrilib insan olmaz.
Genetika elmində saysız-hesabsız kəşflər, xüsusilə də XX əsrin son nailiyyəti olan gen xəritələrinin kəşfi bir daha göstərdi ki, hər bir yaradılışın həyat proqramı, hətta onun xasiyyət və davranışları, xəstəlik və müsibətləri belə bu genlərdə olduqca heyrətamiz dəqiqliklə dəqiqliklə toplanmış və düzülmüşdür. Canlılar bu plan və proqrama görə var olur, yaşayır və ölürlər. Onlara heç kəs nə müdaxilə edə bilir, nə də dəyişə bilir. Əgər cüzi dəyişiklik edilsə, hər addımda yüzlərlə əlavə müəmmalarla qarşılaşacaqdır.
Meymunun və insanın hüceyrəsindəki xromosom iplikciklərinin sayı eyni deyildir. Bundan başqa, xromosomlarda olan və yalnız çox həssas mikroskopla görünən genlərə öz əcdadına oxşarlıq proqramı yerləşdirilmişdir. Yeni doğulan körpənin də valideynlərindən, yaxud qohumlarından birinə bənzəməsi bu genlər sayəsində olur. Bu da onu sübut edir ki, meymundan insan, insandan da meymun törəyə bilməz.
Təkamülçüləri aldadan canlıların müəyyən zaman keçdikdən sonra cüzi dəyişikliyə məruz qalmasıdır. Məsələn, yumurtadan çıxan qurbağa əvvəlcə balığa oxşadığı və sudan kənara çıxmadığı halda, müəyyən müddətdən sonra, bədən quruluşu təkmilləşdikdən sonra o, balıqlardan kəskin şəkildə fərqlənən bir canlıya çevrilir. Üstəlik, qurbağa həm suda, həm də quruda yaşaya bilir. Ağcaqanad da belədir, sürfələrini su üzərində salır, yumurtadan çıxan balaları qanadları çıxaranacan suda yaşayırlar, qanad çıxardıqdan sonra isə sudayaşayandan uçanlara çevrilərək uçub gedirlər. Təkamülçülər bir şeyi unudurlar: axı insan da ana bətnində maye içərisində yaşayır, yalnız əsl vəzifəsini yerinə yetirəcək keyfiyyətlər qazandıqdan sonra yer üzünə gəlirlər. Bu və bunun kimi faktlar insanın təkhüceyrəlidən çoxhüceyrəliyə çevrilməsini yox, eyni quruluşa malik varlığın bir aləmdən başqa, tamamilə fərqli aləmə keçə biləcəyini sübut edir.
BURADAN DA AŞAĞIDAKI NƏTİCƏYƏ GƏLİRİK: İNDİ Kİ, VARLIQ:
TƏSADÜFƏN VƏ YA ÖZ-ÖZÜNƏ ƏMƏLƏ GƏLƏ BİLMƏZ;
ONU TƏBİƏT VƏ YA SƏBƏBLƏR YARATMIR;
ONLAR ƏBƏDİ DEYİLDİRLƏR VƏ NÖVÜN DƏYİŞMƏSİ MÜMKÜN DEYİLDİR.

MÖCÜZƏLƏR BAŞ VERƏ BİLƏRMİ?(Elmi, fəlsəfi, dini yazı)

MÖCÜZƏ-PEYĞƏMBƏRLİYİNİ İSBAT ETMƏK, KAFİRLƏRİN İNADINI QIRMAQ VƏ MÖMİNLƏRİN İMANINI MÖHKƏMLƏNDİRMƏK ÜÇÜN PEYĞƏMBƏRİN ƏLİNDƏ ALLAHIN YARADIB MEYDANA ÇIXARDIĞI XARİQƏ HALLARDIR.
Möcüzə insanların bildiyi, gördüyü və həmişə içərisində yaşadığı həyatda rast gəldiyi, “adi işlər” adlandırdığı səbəb və qanunların bir anda aradan qaldırılması, ağlın dərk etmədiyi hadisələrin baş verməsidir. Hər şeyi yaradan Allahdır, qanunları da yaradan Odur. O, hər şeyin sahibi olduğu üçün bir qanunu qaldırıb yerinə başqa bir qanunu qoymaq Onun üçün olduqca asan, asandan da asan bir işdir. Biz bu qanunlara vərdiş etdiyimizdən onlar bizə qəribə görünmür-hər gün yemək yeyir, su içir, işləyir, oxuyur, yatır, qalxırıq, torpağa düşən toxum su, günəş və havadan lazımi qidasını alıb cücərir, ağaca çevrilir, meyvə verir. Bunların mahiyyətinə baxanda isə, nə qədər nəhəng, insan ağlını heyrətə salan qanunların işləməsi olduğunu anlasaq da, onlara möcüzə deyə bilmirik, çünki, onlarda hansı qanunlara uyğun proseslərin getdiyindən az-çox xəbərdarıq.

Heç kəs cazibə qanununa müdaxilə edib onu dəyişdirə bilməz, heç kəs yanan ocağı bir anda buz parçasına çevirə bilməz, çünki bu işlərdə hansı qanunların var olduğunu və işlədiyini bilirik.

Möcüzə bizə məlum olan qanunların bir anda yox olub başqa bir qanunla əvəz edilməsi demək olduğundan onları nə laboratoriyada təcrübədən keçirmək, nə riyazi hesablamalarla anlamaq mümkün deyildir. Onlar adi hadisə olmaqdan çıxmış, fövqəladə, qanunlarla izah edilə bilməyən hadisələrdir. Məsələn, biri desə ki, ağac yeriyər, heç kəs inanmaz. Amma gözlərimizlə görsək ki, böyük bir çinar ağacı kökündən qopub bizə tərəf gəlir, o zaman inanmaqdan başqa çarəmiz qalmaz, ancaq onu bildiyimiz qanunlarla, səbəblərlə izah edə bilmərik.

MÖCÜZƏ VƏ KƏRAMƏT ANLAYIŞI:

Allah tərəfindən göndərilən hər peyğəmbər həmişə ətrafındakı insanlar tərəfindən müxtəlif etirazlara məruz qalmışdır. Bəzi insanlar onlardan öz peyğəmbərliyini sübut etmək üçün qeyri-adi, heç kəsin görə bilməyəcəyi bir qisim əlamətlər tələb etmişlər.

“Möcüzə” sözünün lüğəti mənası “aciz, qüdrətin ziddi olan gücsüz vəziyyətə düşmək” deməkdir. Möcüzə elə bir şeyin meydana çıxması deməkdir ki, onu başqa heç kəs edə bilməsin və onun birbaşa Allah tərəfindən meydana gətirildiyi aşkar olunsun.

Möcüzə kainatdakı qanunlarla bir araya sığmaz, əksinə, mövcud qanunlara zidd olan bir hal kimi meydana çıxar. Əgər mövcud olan qanunlara uyğun olsaydı, ona möcüzə demək olmazdı. Məsələn, ağac parçasının çevrilib canlı ilan olması. Bunu heç bir elmlə izah etmək mümkün deyildir. Hər günkü yemək, içmək, adət etdiyimiz məişət hadisələri, ağacların, dağların, daşların adət etdiyimiz sabit halları bizdə qəribəlik oyandırmır. Lakin elə ki, bir qab xörəyi on adam yeyib doydu, bir stəkan suyu yüz adam doyunca içdi, ağac əkildiyi yerdən başqa yerə hərəkət etdi, dağlar durduğu yerdən bir başqa istiqamətə çəkildi, o zaman mövcud qanunların nə isə başqa bir qanunlarla əvəz olunduğunu qəbul etməkdən başqa çarə qalmır. Bu baxımdan möcüzələr adi hal olmayıb fövqəlbəşər, fövqəltəbiət hadisələrdir.

MÖCÜZƏ HƏR PEYĞƏMBƏRƏ ZAMANINA GÖRƏ VERİLİRDİ.

Aləmlərin Rəbbi hər peyğəmbərə onun yaşadığı zamana uyğun möcüzələr vermişdir. Məsələn, həz. Musanın (əs) dövründə sehr çox geniş yayılmışdı. İnsanları sehrlə, cadu ilə təəccübləndirmək, inandırmaq mümkün deyildi. Lakin Allah həz. Musaya (əs) elə bir möcüzə verdi ki, o zamanın ən məşhur sehrbazları belə bu hadisənin sehr yox, möcüzə olduğunu etiraf etməli oldular. Allah ona əlindəki əsanı yerə atmasını əmr etmiş, əsa yerə düşən kimi ilana çevrilmiş, həz. Musa onu əlinə götürən kimi yenə də əsaya çevrilmişdir.

Həz. İsanın (əs) zamanında tibb çox geniş inkişaf etmiş və yayılmışdı. Buna görə də o zamanın möcüzəsi ölünü diriltmək oldu.

Peyğəmbərimizin zamanında şer, bəlağət, yəni gözəl söz söyləmək çox geniş yayılmışdı. Hətta o qədər geniş yayılmışdı ki,insanlara sözünə, şerinə görə dəyər verirdilər. Belə bir zamanda Quranın nazil olması bir möcüzə oldu. Onu dinləyən şairlər, söz ustaları onun cazibəsi qarşısında dayana bilmədilər. Şer desən, şer deyildi, nəsr desən, o da deyildi. Amma elə cazibədar, elə əsrarəngiz idi ki, insan onu dinləyəndə anlamadığı halda belə qəlbi rahatlanır, yumşalır, insandakı bütün müsbət əxlaqi keyfiyyətlər oyanırdı. Və ən təəccüblüsü odur ki, onun bənzərini, ona oxşayanı heç kəs deyə bilmədi və bilmir.

MÖCÜZƏLƏR İNKAR EDİLMƏZ.

İnsanların bir qismi möcüzəyə inanır, başqa bir qismi isə inkar edir, “ağlım belə şeyləri kəsmir” deyir.

Əvvəla, möcüzəni, möcüzəni Yaradanı inkar etməyin insana qazandıracağı heç bir şey yoxdur. Qaldı ki, ağıllı bir insana yaraşan o dəqiqə “AĞLIM KƏSMİR” deyib inkar etmək yox, düşünmək, anlamağa çalışmaqdır.

“AĞLIM KƏSMİR” deyə düşünmək, yaxud bunu düşüncə halına gətirmək AĞIL VƏ ELM ADINA TƏHQİRDİR. Çünki indiyənədək minlərlə, bəlkə milyonlarla elmi kəşflər, texniki icadlar düşüncə və düşünməyə cəhdlər bahasına əldə edilmişdir. İnsan başa düşməlidir: indi ki, ona düşünmək kimi bir nemət verilmişdir, o zaman düşünmədən hökm verməyə onun ixtiyarı yoxdur. Çünki düşünmək qabiliyyəti verilməmiş nə qədər varlıqlar var ki, onlara bu qabiliyyət verilmədiyi halda öz vəzifələrini çox mükəmməl yerinə yetirirlər. İnsan düşünməyəcəksə, o zaman ağıldan, şüurdan, düşüncədən məhrum varlıqlar da ondan üstün olacaqdır.

Allahın varlığından xəbərdar olan, Onun qüdrətinə bələd olan heç kəs bunu inkar etməz. Gözümüz qarşısında nəhəng-nəhəng planetləri, qalaktikaları səmada saxlamaq, onları möhtəşəm bir nizam və intizamla milyard illər boyunca hərəkət etdirməkmi çətindir, yoxsa bu möhtəşəm kainatdakı bir yer kürəsinin bir yerində bir ağaca hərəkət verib yeritmək?

Əgər qanunları yaradan Allahdırsa (ki, buna qətiyyən şübhə etmirik), qazların qanunu mayelərin qanununa, mayelərin qanunu bərk cisimlərin qanununa çevirən Allah üçün daha bir qanunu başqa qanuna çevirmək nə qədər çətindir?

Biz Albert Eynşteynin möhtəşəm kəşflərinə inanır, onun nəzəriyyələrini qəbul edirik. Elə isə peyğəmbərimizin meracı hadisəsinə (zamanın nisbiliyi, merac hadisəsini sübut edir) nə üçün şübhə ilə baxmalıyıq? Məgər biz ruhun maddənin əsarətindən azacıq xilas olması ilə-yuxu, fikir, düşüncə ilə bir anda Bakıdan Londona, Təbrizə, istədiyimiz qitə və ölkələrə getmirikmi? Heç ağlımıza gəlməyən hadisələri yaşamırıqmı? On dəqiqəlik yuxuda günləri, hətta ayları, illəri yaşamırıqmı?

Hər şeyi ağılla, düşüncə ilə anlamaq mümkün deyildir. Çünki ağılın da müəyyən səddi vardır. Biz bir litr su tutan qaba on litr su tökməyə çalışsaq, onun doqquzu yerə axıb gedəcəkdir. Eləcə də ağlımızla hər şeyi qavramamız mümkün deyildir. Hər şeyin zamanı, vaxtı vardır. Siz 100 il geriyə gedə bilsəniz, əcdadlarımıza telefonu, televizoru, komputeri başa sala bilərsinizmi? Yox. Ona görə ki, 100 il əvvəlki ağıl hələ bunları dərk etməyə hazır deyildi. Mənəvi şeyləri isə heç zamanla da anlamaq mümkün deyildir, çünki onlarda maddi heç nə yoxdur. Bu, ancaq Allahın insanlara hidayət bəxş etməsilə olur.

Beləliklə, əgər qanunları yaradan, onun nizamlayan biri varsa, həmin qanunları yaradan, yaratdığı qanunları heç şübhəsiz dəyişmək, başqa qanunlarla əvəz etmək gücünə də malikdir.Əgər bir qanun aradan qalxaraq, başqa qanunla əvəzlənə bilirsə demək möcüzə qaçınılmazdır.

İskəndəriyyə kitabxanasının yandırılması haqqında ateist iddialara cavab

İslamofob ateistlərin İslam dinini gözdən salmaq üçün ortaya atdıqları növbəti əsassız iddialardan biri də budur ki, guya qədim Misirdəki İsgəndəriyyə kitabxanası müsəlmanlar tərəfindən məhv edilib.

Əvvəla qeyd edək ki, İskəndəriyyə kitabxanası eramızdan əvvəl 3-cü əsrin əvvəllərində Misirin İsgəndəriyyə şəhərində Ptolemaios sülaləsi tərəfindən qurulmuş olan antik kitabxanadır. Misirdə eradan öncə yaradılmış İsgəndəriyyə kitabxanası dövrünün ən böyük kitabxanası sayılırdı. Bir çox tarixçilər hesab edir ki, İsgəndəriyyə kitabxanasının yanması bir çox tarixi faktların izini itirib. Kitabxananın necə yandırılması haqqında müxtəlif görüşlər irəli sürülmüşdür.

Bunlardan birincisi odur ki, İsgəndəriyyə kitabxanası eradan əvvəl 48-ci ildə vətəndaş müharibəsi vaxtı Roma imperatoru Yuli Sezarın əmri ilə yandırılmışdır. Qədim tarixçilər Plutarch, Aulus Gellius, Ammianus Marcellinus və Orosius tərəfindən verilən məlumatlara görə eradan əvvəl 48-ci ildə İsgəndəriyyə şəhərinin mühasirəsi zamanı kitabxana Sezarın qoşunları tərəfindən yandırılmışdır.¹

Eramızın 1-ci əsrinin sonunda tarixçi Plutarch tərəfindən yazılmış və Sezarın həyatından bəhs edən bioqrafiyada İsgəndəriyyə kitabxanasının Sezar tərəfindən məhv edilməsi barədə belə deyilir: “Düşmən onun dənizlə əlaqəsini kəsmək istədikdə, o bu təhlükəni sovuşdurmaq üçün öz gəmilərinə od vurdu. Alov limanı yandırdıqdan sonra yayılmağa davam etdi və böyük kitabxananı məhv etdi.”²

Eramızın 2-ci əsrində Romalı tarixçi Aulus Gellius “Attik gecələri” adlı kitabında yazmışdı ki, mühasirədən sonra Sezarın bəzi əsgərləri tərəfindən od vurulması nəticəsində kitabxana səhvən yandırılmışdı.³

Digər bir görüşə görə İsgəndəriyyə kitabxanası antik paqan məbədlərinin dağıdılması zamanı xristianlar tərəfindən yandırılmışdır. İmperator I. Theodosius göstərişi ilə eramızın 391-ci ilində paqanizm Roma imperiyasında qeyri-leqal elan olundu və İsgəndəriyyə patriarxı  Theophilus tərəfindən İsgəndəriyyə şəhərindəki paqan məbədlər bağlandı.⁴  Roma imperiyasının Misir valisi Theophilos İsgəndəriyyədə Misirin köhnə din mənsublarına aid Osiris məbədinin yeri olan sahəni kilsə inşa edilməsi üçün 391-ci ildə xristianlara verdi. Burda tikiləcək kilsənin təməli qazılarkən üzərində köhnə dinə aid yazılar olan bir daş tapıldı. Xristianlar buna istehza etməyə başlayınca bu hadisə şəhərdə yaşayan xeyli sayda bütpərəstin qəzəbinə səbəb oldu və tərəflər arasında böyük iğtişaşa yol açdı. Nəticədə, şəhərdə xristian və bütpərəstlər arasında qanlı toqquşma baş verdi, insanlar qılncdan keçirildi və İsgəndəriyyə kitabxanasının olduğu bölgə yerlə bir edildi. Roma imperatoru I. Theodosius valiyə başqa böyük şəhərlərə nisbətən köhnə dinin İsgəndəriyyədə hələ də niyə bu qədər canlı olaraq davam etdiyini soruşduğunda vali cavab olaraq İsgəndəriyyə kitabxanasının qədim bütpərəstlik mədəniyyətini davam etdirən kitablara sahib olduğunu dedi. Bundan sonra imperator bütün kitabların yox edilməsini əmrini verdi və kitabxanadakı bütün əsərlər yığılaraq yandırıldı.

Başqa görüşə görə isə bu kitabxana İsgəndəriyyə şəhərinin müsəlmanlar tərəfindən alınmasından sonra ikinci xəlifə Ömər bin Xəttabın (r.a) əmriylə Misir fatehi  Amr İbnül-As tərəfindən yandırılmışdır. Lakin İsgəndəriyyə kitabxanasının müsəlmanlar tərəfindən məhv edilməsi hekayəsi Alfred J. Butler, Victor Chauvin, Paul Casanova, Gustave Le Bon⁵ və Eugenio Griffin⁶ kimi qərbli elm adamları tərəfindən rədd edilmişdir.  Bundan başqa şərq məsələləri üzrə ixtisaslaşmış ingilis-amerikan tarixçi Bernard Lewisə görə kitabxananın guya müsəlmanlar tərəfindən yandırılması versiyası yanlışdır və bu versiya orta əsrlərdə Səlahəddin Əyyubi tərəfindən gücləndirilmişdi. Buna səbəb olaraq B.Lewis göstərir ki, Səlahəddin Əyyubi Qahirədə Fatimi xəlifələrinə aid olan İsmaili mətnlərinin aradan qaldırılmasına qərar vermişdi və düşünürdü ki, bu işi həyata keçirməkdə xəlifə Ömərin dövründə kitabxananın məhv edilməsi haqqında hekayə ona kömək edə bilərdi.⁷   Qeyd edək ki, Kelly Trumble⁸ and Roy MacLeod⁹ kimi digər xarici araşdırmaçı-tarixçilər də İsgəndəriyyə kitabxanasının müsəlmanlar tərəfindən məhv edildiyi hekayəsini rədd edirlər.

Mənbələr:

1. Pollard, Justin, and Reid, Howard. 2006. The Rise and Fall of Alexandria, Birthplace of the Modern World.
2. Plutarch, Life of Caesar, Written 75 A.C.E., Translated by John Dryden
3. Aulus Gellius. Attic Nights book 7 chapter 17
4. Gibbon 1776–1789, ch. 28
5. The civilisation of Arabs, Book no III, 1884, reedition of 1980, page 468
6. Staff Report: “What happened to the great Library of Alexandria?The Straight Dope, 6 December 2005
7. “The Vanished Library by Bernard Lewis”.nybooks.com.
8. Trumble & MacIntyre Marshall 2003, p. 51. “Today most scholars have discredited the story of the story of the destruction of the Library by the Muslims.”
9. MacLeod 2004, p. 71. “The story first appears 500 years after the Arab conquest of Alexandria. John the Grammarian appears to be John Philoponus, who must have been dead by the time of the conquest. It see ms, as shown above, that both of the Alexandrian libraries were destroyed by the end of the fourth century, and there is no mention of any library surviving at Alexandria in the Christian literature of the centuries following that date. It is also suspicious that Omar is recorded to have made the same remark about books found by the Arab during their conquest of Iran.”

“Müsəlmanların ilk qibləsi Petra şəhəri olub” iddiasına cavab

Bu Qaraqan isbat etmək istəyir ki, müsəlmanlarda Kəbəyə tərəf üz tutmaq sonradan ortaya çıxmış bir fikir olub. Yəni peyğəmbərin zamanındakı ilk müsəlmanlar guya başqa yerə, bunu iddiasına görə Petraya tərəf namaz qılırmışlar.

Misal üçün Mədinə məscidinin təmiri yalnız məscidi genişləndirmək olub, onun materiallarını dəyişmək olub. Lakin əgər qiblə dəyişsəydi, bunun qeydə düşməməsi imkansızdır. Misal üçün biz bilirik ki, qiblə ilk əvvəldən peyğəmbərin evinə tərəf idi, ona görə də peyğəmbərin evi məscidə daxil edildikdə orada evin qarşısında küncü qibləyə tərəf duranlara qarşı divar tikiblər ki, qibləyə tərəf duranlarda peyğəmbərin qəbrinə tərəf durmaq təəssüratı yaranmasın. Yəni ilk tarixdən bəllidir ki, peyğəmbərin evi qiblə tərəfdə olub və bu gün də peyğəmbərin evi məscidin qiblə tərəfindədir.

Təkcə Mədinə məscidi haqqında burada yazdıqlarım isbat edir ki, iş, heç də belə olmayıb.

Həm də Quranda qiblənin Qüdsdən Məkkəyə tərəf dəyişməsi haqqında ayə vardır. Əgər Petraya tərəf qılsaydılar qiblənin dəyişməyə nə ehtiyacı var idi ki? Petra elə Qüds ilə Mədinə arasındadır da. Yəni bu saxtakarlığı bir neçə yöndən ifşa etmək olar.

Məlumdur ki, müsəlmanlar daha əvvəl ibadətlərində qiblə olaraq Müqəddəs Qüds şəhərinə üz tuturdular. Bildiyim qədər ilə bunu hələ ki, heç kim inkar etməyib, heç Qaraqan özü də bunu inkar etmir. Lakin daha sonra Mədinədə olarkən Allah qibləni dəyişir və bu barədə Quranda deyilir:
“Biz sənin üzünün göyə tərəf çevrildiyini gördük və Biz səni razı qalacağın qibləyə tərəf döndərəcəyik. Sən üzünü Məscidulharama tərəf çevir! Harada olursunuzsa olun, üzünüzü ona tərəf çevirin! Şübhəsiz ki, Kitab verilənlər bunun öz Rəbbi tərəfindən gerçək olduğunu bilirlər. Allah onların etdiklərindən xəbərsiz deyildir.” (Bəqərə, 144)

Aşağıdakı şəklə diqqətlə baxın.  

Şəkildə gördüyünüz kimi Mədinədə həm Petra şəhərinə dönmək istəyən, həm də Qüds şəhərinə üz tutmaq istəyən şəxslər eyni istiqamətə yönəlirlər. Əgər ilk qiblə Qüdsdən Petraya dəyişmişdisə, o zaman dəyişməyə nə ehtiyac var idi ki? 

Əgər ayədə keçən “Məscidulharam” Məkkədəki Kəbə deyilsə və Petradırsa o zaman üzü çevirməyə ehtiyac yox idi axı, çünki onsuz da Qüds ilə eyni istiqamətdə yerləşirdilər. Lakin Məkkə əks istiqamətdə idi. Bu, onu göstərir ki, Qaraqan hardansa topladığı uyduyma məlumatları yazıb oxucularına sırımaqdan ötrü.

Professor David King Yale, Oxford, Cambridge kimi universitetlərdə təhsil almışdır. Əsas ixtisas sahəsi ilkin İslam mədəniyyətindəki astronomik biliklər və bu biliklərin islami arxitekturadakı roludur. Professor David King bu barədə ayrıca elmi bir araşdırma etmişdir. Həmin elmi araşdırmanın girişində bizim mövzumuzla bağlı bir xülasə verir və deyir:

“Şübhəsiz ki, bəzi müəyyən istiqamətlənmələri yalnış anlama iki müasir alimi absurd nəticələrə gətirib çıxarıb. Onlar İraq və Misirdəki ilkin məscidlərin Şimali Ərəbistandakı bir nöqtəyə istiqamətlənmələri faktını bu məscidlərin yönləndikləri bir “Həcəri məbədinin” mövcudluğunu təsdiqləyən bir dəlil hesb ediblər. Həqiqətdə isə sözü gedən məscidlər sadəcə olaraq yayda günəşin batdığı və çıxdığı istiqamətlərə yönəlmişdilər; bunlar, bizim indi bildiyimiz kimi, o bölgələrdə qiblə üçün istifadə olunan istiqamətlər idi. Başqa sözlə desək hər iki bölgədəki məscidlər Kəbəyə tərəf üz tuturlar.”

David King’in qəsd etdiyi iki alim Patricia Crone və Michael Cook adlı qərb alimləridir. Sensasiya ovunda olanlar kimi belə bir absurd nəticəyə gəliblər. Lakin heç bir araşdırmada Mədinə, Quba kimi məscidlərin isə həqiqətən Kəbəyə tərəf üz tutduğunu qeyd etmirlər. Çünki bu fakt onların bütün iddialarını alt-üst edir.

ət-Tabərani “əl-Mucəm əl-Əvsət” kitabında deyir:
“حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى الْحُلْوَانِيُّ قَالَ: نا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَرْعَرَةَ قَالَ: نا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الذِّمَارِيُّ، عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بُزْرَجَ قَالَ: حَدَّثَنِي ابْنُ رُمَّانَةَ قَالَ: قَالَ وَبَرُ بْنُ يُحنس الْخُزَاعِيُّ: قَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا بَنَيْتَ مَسْجِدَ صَنْعَاءَ، فَاجْعَلْهُ عَنْ يَمِينِ جَبَلٍ، يُقَالُ لَهُ: ضِينَ»

“Əhməd bin Yəhyə əl-Hulvani bizə rəvayət etdi; dedi: İbrahim bin Muhəmməd bin Ar’ara bizə rəvayət etdi; dedi: Abdulməlik bin Abdirrahmən əz-Ziməri bizə ən-Numən bin Buzrac’dən rəvayət etdi; dedi: İbn Rummənə mənə rəvayət etdi; dedi: “Vabər bin Yuhənnəs əl-Xuzəi dedi: “Allahın elçisi – salləllahu aleyhi va səlləm – mənə dedi: “San’a məscidini tikdikdə onu “Din” adlanan məscidin sağından elə.”

Yəni Sana məscidini Din dağının sağına tərəf istiqamətləndirməyi əmr edir.

Abdurrazzəq “əl-Musannəf” kitabında rəvayət edir:

“أن رسول الله صلى الله عليه وسلم أمر وبر بن يحنس الأنصاري حين أرسله إلى صنعاء والياً عليها فقال: ادعهم إلى الإيمان، فإن أطاعوا لك به، فاشرع الصلاة، فإذا أطاعوا لك بها فمر ببناء المسجد لهم في بستان باذان، من الصخرة التي في أصل غمدان، واستقبل بها الجبل الذي يقال له: ضِيْن”

“Allahın elçisi – salləllahu aleyhi va səlləm – Vabər bin Yuhənnəs əl-Ənsari’ni Sana şəhəri üzərinə vali olaraq göndərərkən dedi: “Onları imana dəvət et və əgər onda sənə itaət etsələr onlarla namaza başla. Əgər bunda da sənə tabe olsalar o zaman onlara Bəzən bostanında, Ğamdanda yerləşən qayadan bir məscid tikilməsini əmr et! Məscid ilə Din adlanan dağa tərəf üz tut.”

Yəni məscidin qibləsini Din adlanan dağa tərəf tut.

Bu iki rəvayət bizə Sana’dakı ən qədim məscidin tikilişi haqqında xəbər verir. Abdullah Səlim Nəcib “Tərixul-Məsəcid əş-Şəhira” (Məşhur məscidlərin tarixi) kitabında deyir:

“مسجد صنعاء الجامع هو من أقدم المساجد في الإسلام فقد بني في حياة النبي صلى الله عليه وسلم وبأمره”
“Cami olan Sana məscidi İslamda tikilmiş ən qədim məscidlərdəndir və peyğəmbərin – salləllahu aleyhi va səlləm – həyatında və onun əmri ilə tikilmişdir.”

Beləliklə də biz buradan öyrənirik ki, peyğəmbərimiz – salləllahu aleyhi va səlləm – Sana məscidinin tikilməsini əmr edərkən onlara qiblənin təyini üçün asan bir işarə vermişdir. Yəni Məkkəni tapmaq üçün Din dağına tərəf durmaq yetərlidir.

İşin maraqlı tərəfi budur ki, müasir zamanımızda peyklərin vasitəsilə Yer üzünün səthi kompyuterlərə köçürüldükdə bunu yoxlamaq bizim üçün asandır. Sizə təqdim edəcəyimiz videoda peyğəmbərin – salləllahu aleyhi va səlləm – möcüzələrindən birini göstərən kiçik bir araşdırmanı təqdim edirəm. Video’da Google Earth proqramından istifadə edərək Sanadakı məsciddən Din dağına düz xətt çəkilir və sonra həmin düz xətti davam etdirirlər. Sizcə düz xətt Kəbəyə qədər çatırmı?

Videoya özünüz baxın və bu barədə fikirlərinizi şərhdə yazın. Bir də Qaraqanın zavallı iddiası haqqında düşünün.

Təbiətdə yaşamaq uğrunda mübarizə gedirmi?

Təkamülçülərin əsas iddialarından biri də budur ki, guya təbiətdə amansız, fasiləsiz mücadilə, yaşamaq uğrunda mübarizə gedir. Daha güclü canlılar zəiflərə üstün gəlir və bu da güclü orqanizmlərin sonrakı mövcudluğunu təmin edir.  Lakin bu cür düşüncə tərzində yol verilən əsas məntiq xətası səthi yanaşma ilə əlaqədardır. Hər hansı mövzunu müzakirə edərkən önəmli olan məsələyə necə yanaşma tərzidir: səthi yanaşma yoxsa məğzi yanaşma? Zahirən baxdıqda “təbiətdə bir canlının digərini yeməsi və bununla da yaşamaq uğrunda mübarizə getdiyi” qənaətinə gəlmək olar. Əslində bu cür yanaşma səthidir. Niyə? Təbiətdə ölçüsündən asılı olmayaraq bütün canlıların spesifik funksiyaları və bu funksiyaları icra etmək üçün onlara verilmiş vasitələri var. Ovlanma və qidalanma da bu vasitələrdən biridir. Bunu sadə misal ilə izah edək.

Misal. Bilirik ki, insan öldükdən sonra onun vücudu çürüyür, parçalanır və dağılıb gedir. Əslində bu “çürütmə işini” görənlər insan bədəni ilə qidalanan (yaxud “ovlanan”) gözlə görülməyəcək qədər kiçik olan bakteriyalardır.

Burada 2 cür yanaşma meydana çıxa bilər:

1. Bakteriyalar ölmüş bədəni yeməklə “yaşamaq uğrunda mübarizə aparırlar.” Bu səthi yanaşmadır. Çünki məsələnin məğzinə varmadan sadəcə gözlə görülə bilən hissəsi haqqında fikir söylənilir.
2. Bakteriyaların funksiyası cəsədi çürütməkdir ki, bu da bir çox yolxucu xəstəliklərin törəməsininin qarşısını alır. Bu isə məğzi yanaşmadır. Çünki məsələnin üzdə görülməyən “pərdəarxası” məqamlarını izah edir. Əgər bakteriyalar cəsədlərlə qidalanmasa idi hər tərəfdə ölü, pis qoxu verən və xəstəlik mənbəyi olan cəsədlər olardı. Belə şəraitdə canlıların yer üzündə yaşaması mümkün olmazdı. Digər tərəfdən bir canlı öləndə mikroorqanizmlər (bakteriyalar) onu sürətlə parçalayır, beləliklə də ölü bədən üzvi molekullara ayrılmış olur. Bu molekullar torpağa qarışaraq bitki və heyvanların, dolayısilə də insanların əsas qida mənbəyinə çevrilir. Əgər bu çevrilmə olmasaydı, həyat da mümkün olmazdı. Bakteriyaların da üzərinə canlıların kəskin ehtiyac duyduğu mineralları və qidaları hazırlamaq vəzifəsi düşür. Qış boyu haradasa ölü vəziyyətdə olan bitki və heyvanların yazda təkrarən ehtiyac duyacağı bütün qida və minerallar bakteriyaların qışdakı fəaliyyəti ilə təmin edilir. Qış ərzində bakteriyalar üzvi maddə ifraz edən canlıları, yəni heyvan və bitki ölülərini ayıraraq onları minerallara çevirirlər. Beləliklə, canlılar yazda oyananda qidalarını da hazır olaraq tapırlar. Bakteriyaların fəaliyyəti sayəsində həm olduqları şəraitdə bir “yaz təmizliyi” edilmiş, həm də yayda təkrar canlanan təbiət üçün kifayət qədər qida hazırlanmış olur.Göründüyü kimi, ölən canlılar yeni canlıların yaşaması üçün ilk növbədə həyat rolunu oynayırlar.

Yuxarıdakı misalı köpək balıqlarının da timsalında izah etmək olar. Zahirən, köpək balıqları yırtıcı və təhlükəli heyvan növü kimi qəbul edilə bilər. Lakin onların yerinə yetirdiyi funksiyaya baxdıqda isə hər şey aydın olur. Belə ki, köpək balıqları okeanların ekosistemindəki tarazlığı qorumaq üçün çox vacib amildir. Köpək balıqları ölü və xəstə heyvanlarla qidalanmaqla “təmizləyici” funkiyasını yerinə yetirir. Digər tərəfdən isə yırtıcı rolunu oynamaqla başqa heyvan növlərinin sayına “nəzarət edir.” Onlar həm də ən çox mövcud olan növləri ovlamaqla növlərin müxtəlifliyini qoruyub saxlayırlar. Bir çox alimlər qeyd edirlər ki, köpək balıqları olmadan okeanların ekosistemindəki balans pozula və dağıdıcı effekt yarada bilər.

Deməli, aydın olur ki, təbiətdə yaşamaq uğrunda heç də canlıların mübarizəsi getmir. Sadəcə olaraq, onlar bununla öz faydalı funksiyalarını yerinə yetirir və ekosistemdəki balansı qorumuş olurlar. Ən maraqlısı isə odur ki, düşüncəsi və ağlı olmayan, hətta özünün ekosistem üçün faydalı bir xidmət göstərdiyini bilməyən köpək balığı yaxud bakteriya bunu necə edir? Əlbəttə ki, bunu onlara etdirən qüdrət və elm sahibi olan Allah Təaladır (c.c).

Məkkə IV əsrdən öncə mövcud olubmu?

Xristian missionerlər Məkkənin dördüncü əsrdən öncə mövcud olmadığını iddia etməyi çox sevirlər. Lakin bizim bu azərbaycanlı Qaraqanın və onun tayfasının iddiasına görə isə Məkkə ümumiyyətlə daha sonrakı vaxtlarda da mövcud olmamışdır. Guya Məkkə və oradakı Kəbə daha sonrakı zamanda müsəlmanların uydurmasıdır.

Bu iddianın nə qədər gülünc olduğu, nə qədər absurd olduğu hər bir tarixçiyə məlumdur. Bu barədə müsəlman tarixi qaynaqlarında, İslamdan öncəki cahiliyyə şerlərində kifayət qədər məlumat vardır. Lakin gəlin görək qeyri-müsəlman tarixi mənbələr bu barədə nə deyir? Bunun üçün mən müsəlman alimlərinin sözlərinə yox, elə qərbli tarixçi akademiklərin sözlərinə müraciət edəcəm.

Diodorus Siculus yunan tarixçisi olub və miladdan öncə birinci əsrdə yaşayıb. Onun yazdığı tarix kitabı “Bibliotheca Historica” adı ilə tanınır. Diodorus qərbli akademiklər yanında Kəbəni öz kitabında zikr edən ilk tarixçi kimi tanınır. Andrew Crichton özünün “The History of Arabia, ancient and modern” kitabında deyir:

“From the celebrity of the place, a vast concourse of pilgrims flocked to it from all quarters. Such was the commencement of the city and the superstitions fame of Mecca, the very name of which implies a place of great resort. Whatever credit may be due to these traditions, the antiquity of the Kaaba is unquestionable; for its origin ascends far beyond the beginning of the Christian era. A passage in Diodorus has an obvious reference to it, who speaks of a famous temple among the people he calls Bizomenians, revered as most sacred by all Arabians.”

“Yerin şöhrətindən çox geniş həcilər toplusu hər tərəfdən bura toplaşardı. Şəhərin başlanğıcı və adının özünün həmin yerin böyük sığınacaq yeri olduğunu ifadə edən Məkkənin fövqəl-təbii şanının əvvəli belə olmuşdu. Bu adətlərin nəticəsi olaraq hansı etimadların olmasından asılı olmayaraq Kəbənin qədimliyi şübhə götürməyən məsələdir, çünki onun mənşəyi xristian tarixinin başlanğıcından çox öncəyə gedib çatır. Diodorus kitabından bir hissədə aşkar şəkildə ondan danışılır, belə ki, (Diodorus) bizomenyanlar adlandırdığı bir xalq arasında məşhur bir məbəd haqqında danışır və bu məbəd bütün ərəblər tərəfindən ən müqəddəs olaraq təzim olunur.”

Digər bir tarixçi yunan-roma mənşəli Claudius Ptolemy olub, biz onu Ptolomey olaraq tanıyırıq. Ptolemey 90-cı ildə Misirin Ptolemey Hermi şəhərində anadan olmuş, 168-ci ildə İsgəndəriyyədə vəfat etmişdir. O, İslamdan əsrlər öncə Məkkənin adını kitabında qeyd edir, lakin onun adını “Makoraba” olaraq zikr edir. Cyril Glassé yazdığı “The New Encyclopedia of Islam” adlı kitabında deyir:

“Mecca (Makkah al-Mukarramah, lit ‘Mecca the blessed’). For thousands of years Mecca has been a spiritual center. Ptolemy, the second century Greek geographer, mentioned Mecca, calling it ‘Makoraba’. Some have interpreted this to mean temple (from Maqribah in south Arabian) but it may also mean ‘Mecca of the Arabs’.”

“Məkkə (Məkkə əl-Mukərramə, həqiqi mənada bərəkətli qılınmış Məkkə deməkdir). Məkkə minlərlə il ruhani mərkəz olub. Ptolomey, ikinci əsr yunan coğrafiya alimi Məkkəni zikr etmiş, onu “Makoraba” adlandırmışdır. Bəziləri bunu məbəd anlamına gələn cənubi ərəblərin dilindəki “Məqribə” sözü olaraq yozublar, lakin bu, həm də “Ərəblərin Məkkəsi” mənasını da verə bilər.”

Bunu həmçinin rus akademiki, Leninqradın Yaxın Şərq universitetinin tarix professoru İlya Pavloviç Petruşovski də (1898-1977) “İranda İslam” adlı kitabında deyir. 

Mogens Herman Hansen şəhər dövlətləri mədəniyyəti haqqında yazdığı “A Comparative Study of Thirty City-state Cultures: An Investigation” adlı kitabında deyir:

“Ptolemy in Geographies refers to Mecca as Macoraba.”

“Ptolomey “Geographies” kitabında Məkkəyə “Macoraba” adı ilə müraciət edir.”

Hətta İslam tənqidçisi kimi tanınmış xristian tarixçisi Charles Augustus Goodrich İslam haqqında yazdığı tənqidi kitabında Kəbənin tarixinin xristianlıqdan qədim olduğunu və Diodorus’un kitabında Kəbəni zikr etdiyini etiraf edir.

Burada təqdim etdiyimiz qərb akademiklərin, tarix professorlarının yazdıqları elmi işlərdəndir, Qaraqan kimi reperin yazdığı kitabdan deyildir.

NİYƏ İNKAR EDİRLƏR?

İslam dini haqqında olan islamofob düşüncələrin, sırf cəhalətdən (məlumatsızlıqdan) gəldiyini dəfələrlə görmüşük. İslamofobların, islam dini haqqında olan məlumatları öyrənmək üçün yox, səhv axtarmaq və qarşı tərəfi öyrəndiyi səhv arqumentlərlə susdurmağa çalışdığını da dəfələrlə müşahidə etmişik! Cəhalətlə (məlumatsızlıq) bağlı Will Rogersin aşağıdakı sözü yerinə düşür və “hər kəs cahildir (məlumatsız), sadəcə öz sahələri istisna, “-deyir Will Rogers. Məsələn, kompyuter mühəndisliyi bir həkim üçün, tibb də mühəndis üçün bir cəhalət sahəsidir. Dini inanclar isə dövrümüzdə bir çox insan üçün cəhalət sahəsini təşkil etməkdədir. Bütün bunlara görədir ki, bəzi adların hallandığı ünvanlar bizi aldadır. Onların inkarında bir bilgi axtarmağa məcbur edir. Məsələn: Karl Marks. F.Engels, M.F.Axundzadə və s kimilərini dilə gətirərək, “Necə yəni, elə dahi şəxsiyyətlər azmı bilirdi ki, onlar qəbul etmədilər?”-deyib onların inkarını təsdiq edirlər. Axundzadə ədəbiyyatda dahi şəxsiyyətdir. Yazdığı komediyalarla “Şərqin Molyeri” ünvanını qazanmış və Azərbaycanı dünyada təmsil etmişdir. O, bu sahədə dahidir. Ancaq imanda yoxsuldur, dinə biganədir. Bəlkə də dövrün xurafatı, mövhumatçı dindarların cahilliyi onu dindən uzaqlaşdırmışdır. O, İslamdakı həqiqəti görə bilməmişdir. İndiki bir çox cahillər kimi müsəlmana baxıb İslama qiymət vermişdir. İnkarçı dahilərə qarşı bizim də imanlı Allah dostlarından Nizami Gəncəvini, Məhəmməd Füzulini və möminin də, kafirin də hər zaman alqışladığı, halıyla, davranışlarıyla, kəlamlarıyla aləmə misal olan, həyatının heç bir səhifəsində yalan görülməyən, həyatında heç bir günaha yer olmayan, insanlığın fəxri HZ. MUHAMMƏDİ(s.a.v) göstərə bilərik.
Günəş yerdə deyil, səmadadır. Onu yuxarıda axtarmaq lazımdır. Bizim ideallarımız mənfi dahiliyin təmsilçiləri deyil, nur dahilərdir.
İnkarın adından görüldüyü kimi, tanımamaqdır, bilməməkdir, rədd etməkdir. Bunlar isə yoxluq ifadə edən fellərdir. Yoxluğun bilgisi olmaz. Tanımamaq bilginin deyil, bilgisizliyin ifadəsidir və nəticəsidir. İnsan bilmədiyinin düşmənidir. İnsan başqa sahələrdə nə qədər elmli olursa-olsun tanımadığı şey haqqındakı cəhalətini mövcud elmiylə ödəyə bilməz. Eyni ilə bioloji elmlə, savadla məhkəmədə hökm verməyin mümkün olmadığı kimi….
Hər ağıllı ideal insan olmaya bilər. İçki içən, qumar oynayan, bank soyan, ev yaran insanların hamısı ağıllıdır. Ağıllı olmayan qumar oynaya bilməz, bank yara bilməz. Onlar həm də çox ağıllıdır. Hər insan onların etdiklərini edə bilməz. Ağıl suya bənzəyir, qoyulduğu qabın rəngini və formasını alar. Ancaq burada qəlb müdaxilə edər və ağlın sərsəmliyinə “yox” deyər. Gördüyümüz kimi, qəlb ağıla yön verər. Vicdan dediyimiz şey elə qəlbin özüdür. Ağlın sükanı qəlbə verildiyi zaman ideal məqsədə çatmaq mümkün olur. Allahı qəbul etməyənlər ağlı deyil, qəlbi kor olanlardır. GÖZLƏR KOR OLMAZ SİNƏDƏKİ QƏLBLƏR KOR OLAR. (Həcc, 46)
İnkar etmək asandır. İnsan gözünü yumar, Günəş yoxdur deyər. O, öz səviyyəsində doğrudur. Belələri ilə münaqişə etmək də imkansızdır. Çünki, onlar olmayan şeyin olmayan ünsürlərindən istifadə edərək müdafiə olunmaqdadır. Bu inkarçıların bu qədər dəlillər qarşısında inkarlarında inad etmələrinə də səbəb bunlardır. William. M. Macdoo-nun dediyi kimi, “CAHİL BİR ADAMI MÜNAQİŞƏDƏ MƏĞLUB ETMƏK MÜMKÜN DEYİL. ”
İman isə hansı səviyyədə olursa-olsun bir bilginin nəticəsi və ifadəsidir. İmanın qüvvəti biliyin səviyyəsinə paralel olaraq artmaqdadır. Nəyə inanıram? İman ilə bağlandığım varlıq necə bir Zatdır? Xüsusiyyətləri, sifətləri nələrdir? Necə yaradır, necə yaşadır? Məndən istədikləri nələrdir? Mən Ondan nələr istəyə bilərəm? Bunun kimi sualların gətirdiyi bilgilər iman dediyimiz hadisəni formalaşdırır. Quran “Allahdan ancaq alimlər qorxar, “- buyurmaq surətiylə imanın oxuyub-öyrənmənin nəticəsi olduğunu açıqca bildirməkdə, göylərin və yerin “ağıl sahibləri” üçün, “bilgi sahibləri” üçün Allahı tanıdacaq dəlillərlə dolu olduğunu bir çox ayəsində xatırlatmaqdadır.
ƏGƏR BİR YERDƏ KİÇİK İNSANLARIN KÖLGƏLƏRİ BÖYÜK GÖRÜNÜRSƏ, DEMƏK Kİ, ORADA GÜNƏŞ BATIR. (Çin atalar sözü)